رفلاکس اسید معده جزو مواردی است که در بیشتر نوزادان شیرخوار دیده میشود برخلاف تصور عموم ، بسیار طبیعی است که ممکن است برای هر نوزادی به وجود آید. این مقاله علائم، علل، تشخیص و درمان نوزادان مبتلا به رفلاکس معده و بیماری رفلاکس معده را در نوزادان مورد بحث قرار میدهد.
معده به طور طبیعی مقداری اسید تولید میکند، اما گاهی مقداری از این اسید به سمت بالا حرکت میکند که به آن رفلاکس معده یا اصطلاحات دیگر مانند رگورژیتاسیون و بالا آوردن گفته میشود.
رفلاکس یک فرآیند طبیعی است که در نوزادان، کودکان و بزرگسالان سالم رخ میدهد. بیشتر نوزادان دورههای کوتاهی دارند که در طی آن شیر یا شیر خشک را از طریق دهان یا بینی بیرون میدهند.
رفلاکس بدون عارضه بوده و معمولاً نوزاد را آزار نمیدهد، خطر عوارض طولانی مدت کمی دارد و معمولاً نیازی به درمان ندارد.
در مقابل، تعداد کمی از نوزادان مبتلا به بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) به آرامی وزن اضافه میکنند، دچار ذاتالریه راجعه میشوند یا خون را بالا میآورند.
نوزادانی که این علائم و نشانهها را دارند معمولاً نیاز به آزمایشات بیشتری دارند و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. اگرچه اکثر نوزادان مبتلا به رفلاکس معده به مرور زمان و با رشد بهبود مییابند، اما برخی از کودکان در اواخر دوران کودکی علائمی را تجربه می کنند.
نوزادانی که کولیک دارند یا به طور غیرعادی تحریک پذیر هستند، باید توسط یک پزشک ارزیابی اولیه شوند، اما در اکثر موارد آنها GERD ندارند.
رفلاکس معده به مری چیست؟
فهرست مطالب
اولین سوالی که به وجود میآید این است :
رفلاکس معده چیست؟
وقتی غذا می خوریم، غذا از طریق مری، که داراب ساختاری لوله مانند است، از دهان به معده منتقل می شود. مری از بافت و لایههای ماهیچهای ساخته شده است که منبسط و منقبض میشوند تا غذا را از طریق یک سری حرکات موج مانند به نام پریستالسیس به معده سوق دهند.
در انتهای تحتانی مری، جایی که مری به معده میپیوندد، یک حلقه عضلانی مدور به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES) وجود دارد. اسفنکتر شل میشود تا غذا وارد معده شود و سپس منقبض می شود تا از بازگشت غذا و اسید به مری جلوگیری کند.
گاهی اوقات حلقه عضله به طور کامل بسته نمیشود یا در زمان نامناسب شل میشود و به مایعات موجود در معده اجازه میدهد تا به مری برگردند. این مورد در همه افراد رخ میدهد، اما در نوزادان شایع تر است.
اکثر این دورهها بدون توجه میمانند زیرا رفلاکس در قسمت تحتانی مری باقی میماند.
با رشد نوزاد و تغییر زاویه معده و مری، رفلاکس به طور طبیعی کمتر میشود. بالا آوردن در بیش از نیمی از نوزادان در سن 10 ماهگی، 80 درصد در 18 ماهگی و 98 درصد در دو سالگی ناپدید میشود . نوزادانی که به طور مکرر بیش از سه ماه بالا میآورند، احتمال بیشتری دارد که در اواخر دوران کودکی علائم گوارشی داشته باشند .
رفلاکس معده به مری بدون عارضه
سوال دیگری که بعد از تعریف و بررسی علل رفلاکس معده به وجود میآید این است :
آیا رفلاکس معده به مری بدون عارضه است؟
رفلاکس معده به مری در نوزادان در چند ماه اول زندگی شایع است، به طوری که تقریباً 50 درصد از نوزادان بین تولد تا سه ماهگی حداقل یک بار در روز بالا میآورند و دچار رفلاکس میشوند.
نوزادانی که مکررا بالا میآورند اما خوب تغذیه می کنند، به طور معمول وزن اضافه میکنند و به طور غیرعادی تحریک پذیر نیستند، معمولاً رفلاکس «بدون عارضه» در نظر گرفته می شوند.
این نوزادان گاهی اوقات به عنوان “تفک کنندههای شاد” شناخته می شوند. در این گروه، بالا آوردن یک پیامد طبیعی آناتومی نوزاد است، زیرا مری کوتاه و معده کوچک اجازه میدهد تا مایع به راحتی از معده خارج شود. آروغ زدن مکرر در حین تغذیه و محدود کردن فعالیت پس از تغذیه ممکن است دفعات و میزان بالا آوردن را کاهش دهد.
معمولاً برای کودکانی که رفلاکس بدون عارضه دارند، آزمایش خاصی لازم نیست. اگر علائم بدتر شد و علایم برای اولین بار پس از شش ماهگی ظاهر شد، یا در سن 18 تا 24 ماهگی کودک بهبود نیافت، کودک باید دوباره ارزیابی شود.
بیماری رفلاکس معده در نوزادان
بیماری رفلاکس معده
هنگامی که اسید موجود در رفلاکس باعث ایجاد مشکلی مانند آسم، عدم رشد یا تحریک/آسیب مری شود، رفلاکس به بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) تبدیل میشود . این فقط در درصد کمی از نوزادانی که مکررا بالا میآورند اتفاق میافتد.
مقدار رفلاکس مورد نیاز برای ایجاد آسیب متفاوت است. به طور کلی، آسیب به مری زمانی که به طور مکرر رفلاکس اسید معده میشود، مقدار زیادی رفلاکس وجود دارد یا مری قادر به پاک کردن سریع اسید نیست، بیشتر اتفاق می افتد.
برخی از علائم یا علائمی که ممکن است نشان دهنده GERD باشد عبارتند از:
- امتناع از غذا خوردن
- گریه مکرر یا قوس دادن به گردن و کمر به عنوان درد
- خفگی هنگام بالا آوردن
- استفراغ با فشار یا پرتابه
- بالا آوردن خون
- سرفه های مکرر یا افزایش وزن
برای مطالعه بیشتر در رابطه با افزایش وزن ناکفی در نوزادان میتوانید از طریق دکمه زیر به صفحه این مقاله مراجعه کنید.
لینک مقاله افزایش وزن ناکافی در نوزاد
اغلب دشوار است که بفهمیم نوزاد درد دارد یا خیر. به طور کلی، نوزادی که به دلایل “عادی” گریه میکند، می تواند با آرامش، حواس پرتی، یا توجه به نیازهای کودک (گرسنگی، خواب یا تعویض پوشک) تسلی یابد.
والدینی که نگران گریه نوزاد خود هستند باید به پزشک مراجعه کنند تا در مورد نگرانیهای خود و استراتژیهای مدیریت احتمالی صحبت کنند.
برای مطالعه بیشتر در مورد نفخ نوزادی میتوانید از طریق دکمه زیر به صفحه این مقاله مراجعه کنید.
به لینک مقاله نفخ نوزادی
تحریک پذیری و رفلاکس
بسیاری از والدین نگران هستند که رفلاکس دلیل تحریک پذیری یا مشکل خوابیدن کودکشان باشد. با این حال، مطالعات بالینی نشان داده است که رفلاکس معمولا باعث درد نمیشود و کاهش اسید معده باعث بهبود تحریک پذیری نمیشود.
تحریک پذیری و مشکل در خوابیدن مشکلاتی هستند که میتوانند به شرایط مختلفی مربوط شوند. نوزادانی که تحریک پذیر هستند و به طور مکرر ادرار میکنند باید توسط یک پزشک ارزیابی شوند.
اگر مشکل دیگری وجود نداشته باشد، ممکن است یک آزمایش رژیم غذایی بدون شیر و خوراکهای غلیظ توصیه شود. تحریک پذیری شدید زمانی که نوزاد نمیتواند آرام شود باید توسط پزشک کودک ارزیابی شود. اگر مشکل ادامه داشت، باید علل عصبی تحریک پذیری را در نظر گرفت.
تشخیص رفلاکس معده در نوزادان
تشخیص رفلاکس
اگر کودکی مشکوک به بیماری رفلاکس معده به مری باشد، اولین قدم در ارزیابی، شرح حال کامل پزشکی و معاینه فیزیکی است. نیاز به آزمایش بیشتر به آنچه یافت شده بستگی دارد و ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
آزمایشات آزمایشگاهی (آزمایش خون و/یا ادرار)
یک مطالعه اشعه ایکس برای ارزیابی میزان خوب بلعیدن نوزاد و ارزیابی آناتومی معده
روشی به نام آندوسکوپی فوقانی برای مشاهده پوشش مری
درمان رفلاکس معده در نوزادان
درمان رفلاکس
نوزادان مبتلا به رفلاکس بدون عارضه نیازی به درمان ندارند، اگرچه ممکن است در صورتی که نوزاد از علائم خود دچار آزار و مشکل شده باشد، تغییرات زیر توصیه شود.
نوزادان مبتلا به بیماری رفلاکس معده معمولاً ابتدا با تغییراتی در سبک زندگی، از جمله اجتناب از تغذیه بیش از حد و قرار گرفتن در معرض دود تنباکو، وضعیت عمودی پس از تغذیه، رژیم غذایی بدون شیر گاو و خوراک های غلیظ درمان می شوند.
بسیاری از نوزادان با علائم رفلاکس تنها با اقدامات محافظه کارانه بهبود مییابند.
در یک مطالعه، بیش از 80 درصد از این نوزادان تا حدی یا به طور کامل با اقدامات محافظه کارانه بهبود یافتند، از جمله غذاهای غلیظ، اجتناب از دود تنباکو، و آزمایش رژیم غذایی بدون شیر گاو (شیر خشک نیمه عنصری یا محدود کردن شیر از رژیم غذایی مادر اگر تغذیه با شیر مادر).
رژیم غذایی بدون شیر
مطالعات نشان میدهند که 15 تا 40 درصد از نوزادان مبتلا به رفلاکس معده به مری دچار عدم تحمل پروتئین شیر گاو یا “گاستروانتروپاتی ناشی از پروتئین غذایی” هستند .
اکثر کودکان بر اساس علائم و نحوه واکنش آنها به تغییرات رژیم غذایی با این بیماری تشخیص داده میشوند.و آزمایش آزمایشگاهی معمولاً ضروری نیست.
اکثر نوزادان مبتلا به عدم تحمل شیر گاو فقط به پروتئین شیر گاو حساس هستند، اگرچه برخی از آنها به پروتئین سویا نیز حساس هستند. در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، مادران باید تمام شیر و محصولات سویا را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
در موارد نادر، ممکن است مادر نیاز به حذف پروتئینهای دیگر داشته باشد، اگرچه این کار فقط باید با توصیه یک پزشک انجام شود.
اگر علائم رفلاکس نوزاد پس از یک آزمایش دو تا سه هفتهای بهبود یابد، مادر باید رژیم غذایی محدود را ادامه دهد. اگر علائم بهبود نیافت، مادر ممکن است رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرد یا در مورد امکان محدود کردن سایر غذاها با پزشک خود صحبت کند.
ادامه رژیم غذایی محدود تا یک سالگی کودک منطقی است. در آن سن، بیشتر کودکان میتوانند شیر گاو را بدون مشکل بپذیرند.
به نوزادانی که با شیر خشک تغذیه میشوند، میتوان شیر خشکی داد که حاوی پروتئین گاو یا سویا نباشد.این مورد معمولاً برای یک تا دو هفته ادامه مییابد تا مشخص شود که آیا رفلاکس نوزاد بهبود مییابد یا خیر.
برخی از نوزادان ممکن است به پروتئین ذرت که در بسیاری از شیر خشک ها موجود است واکنش نشان دهند. امتحان یک فرمول بدون ذرت ممکن است مفید باشد. اگر علائم بهبود نیافت، میتوان به حالت قبل بازگشت.
Extensively hydrolyzed casein-based formulas |
|
Enfamil Nutramigen |
(Mead Johnson Nutrition) |
Enfamil Nutramigen with Enflora LGG |
(Mead Johnson Nutrition) |
Pregestimil DHA and ARA |
(Mead Johnson Nutrition) |
Similac Expert Care Alimentum* |
(Abbott Nutrition) |
Extensively hydrolyzed whey-based formulas |
|
Gerber Extensive HA |
|
Amino acid-based formulas |
|
Elecare for infants |
(Abbott Nutrition) |
Neocate Infant DHA and ARA |
(Nutricia) |
PurAmino DHA and ARA |
(Mead Johnson Nutrition) |
Alfamino Infant |
(Nestle) |
فرمول های هیدرولیز شده یا مبتنی بر اسید آمینه گاهی اوقات “هیپوآلرژن” نامیده می شوند.
LGG: Lactobacillus rhamnosus GG;
DHA: دوکوزاهگزانوئیک اسید.
ARA: اسید آراشیدونیک.
* شکل آماده خوراک (مایع) Similac Alimentum بدون ذرت است
تمام فرمول های دیگر ذکر شده حاوی ذرت، از جمله فرم پودر Simiac Alimentum هستند.
غذای غلیظ و رفلاکس نوزادی
شیرخشک غلیظ یا شیر دوشیده شده مادر ممکن است به کاهش دفعات رفلاکس اسید کمک کند و یک رویکرد معقول برای کاهش علائم در نوزاد سالمی است که به طور طبیعی وزن اضافه می کند.
برای نوزادان زیر سه ماه یا کسانی که آلرژی دارند، والیدن باید قبل از غلیظ کردن غذا یا تغییر شیر خشک با پزشک مشورت کنند. با این حال، خوراکهای غلیظ معمولاً به عنوان تنها درمان برای نوزادانی که مری آنها در نتیجه رفلاکس اسید (ازوفاژیت) ملتهب شده است، توصیه نمیشود.
در ایالات متحده، سرلاک معمولاً به عنوان عامل غلیظ کننده استفاده میشود. در کشورهای دیگر ممکن است نشاسته برنج، آرد خرنوب یا صمغ لوبیا استفاده شود.
سرلاک جو دوسر انتخاب خوبی برای اکثر نوزادان است. حتماً مواد تشکیل دهنده سرلاک را بررسی کنید زیرا برخی از مارکها حاوی پروتئین سویا هستند که ممکن است نوزاد نسبت به آن عدم تحمل داشته باشد.
برای غلیظ شدن خوراک، یک اونس (30 میلی لیتر) از شیر خشک یا شیر دوشیده شده مادر معمولاً با حداکثر یک قاشق غذاخوری (15 میلی لیتر) سرلاک ترکیب می شود. ممکن است لازم باشد نوک بطری با برش عرضی بزرگتر شود تا مایع غلیظ شده عبور کند.
وقتی سوراخ نوک شیشه شیر بزرگتر است احتیاط کنید زیرا اگر شیر خشک خیلی سریع بیرون بیاید کودک ممکن است خفه شود. نوک شیشه شیرهایی که جریان تنظیم شدهای را عبور میدهند نیز در بازار موجود هستند. همچنین برای نوزادانی که با شیر خشک تغذیه میشوند، شیرخشکهای پیشآمیخته «آنتی رفلاکس» نیز موجود است.
وضعیت قرارگیری کودک و رفلاکس نوزادی
وضعیت قرارگیری نوزاد چه تاثیری روی رفلاکس معده دارد؟
اگر بتوان نوزادان را به مدت 20 تا 30 دقیقه پس از تغذیه در حالت ایستاده و آرام نگه داشت (یعنی روی شانه یک بزرگسال حمل شود، و در صندلی نوزاد قرار نگیرد)، ممکن است دفعات کمتری از رفلاکس اسید داشته باشند.
والدین باید از تغذیه بیش از حد خودداری کنند و به نوزاد اجازه دهند به محض اینکه به نظر میرسد علاقه خود در خوردن غذا را از دست داده است، شیر خوردن را متوقف کند.
مانند تمام شیرخواران، کسانی که رفلاکس اسید معده دارند باید به پشت بخوابند. بالا بردن سر گهواره یا خواباندن کودک در صندلی ماشین هیچ فایدهای ندارد. نوزادان را هرگز نباید روی شکم یا پهلو قرار دهید تا بخوابند زیرا این امر خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را افزایش می دهد.
درمان رفلاکس معده در نوزادان
داروهای رفلاکس نوزادی
اگر علائم نوزاد پس از آزمایش درمانهای محافظه کارانه ذکر شده در بالا بهبود نیابد، ممکن است آزمایش یک داروی سرکوبکننده اسید معده توصیه شود. تعدادی دارو برای درمان رفلاکس اسید در بزرگسالان وجود دارد. با این حال، ایمنی و اثربخشی این داروها در نوزادان کاملاً متفاوت است.
نوزادان مبتلا به رفلاکس معده به مری بدون عارضه (“هپی ترها”) از داروهایی که اسید معده را کاهش می دهند یا تخلیه معده را تسریع می کنند، سود نمی برند.
نوزادان مشکوک به رفلاکس معده ممکن است از یک آزمایش کوتاه دارویی که تولید اسید در معده را مسدود می کند، بهره مند شوند. امپرازول (Prilosec) و لانزوپرازول (Prevacid) به بهترین وجه در نوزادان مورد مطالعه قرار گرفتهاند. اما اگر علائم در عرض چند هفته به طور قابل توجهی بهبود نیافت، معمولاً دارو باید قطع شود.
آنتی اسیدها (مانند تومز، ماالوکس) و سایر داروها (مانند رانیتیدین [زانتاک]، فاموتیدین [پپسید]) به اندازه امپرازول و لانزوپرازول در مسدود کردن اسید مؤثر نیستند، اما ممکن است به کنترل علائم کمک کنند.
همه این داروها، حتی آنتی اسیدها، می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند و برای نوزادان توصیه نمیشود، مگر اینکه ابتدا با پزشک یا پرستار کودک خود صحبت کنید.
پیامدها برای کودکان مبتلا به رفلاکس
برای اکثر نوزادان مبتلا به رفلاکس اسید، علائم تا یک سالگی از بین میروند و بعداً در زندگی عود نمیکنند. نوزادان با علائمی که بیش از سه ماه طول بکشد، احتمال بیشتری دارد که در اواخر دوران کودکی دچار سوزش سر دل شوند، اما ارتباط این علائم مشخص نیست.
این امکان وجود دارد که کودکانی که برای جبران از دست دادن کالری ناشی از نارسایی دریافتی خود را افزایش دادهاند، پس از قطع بازگشت مجدد، به مصرف همان کالری افزایش یافته ادامه دهند.
این الگوی غذایی اکتسابی می تواند منجر به افزایش وزن و در برخی موارد چاقی شود. افزایش وزن در نوزادان مبتلا به رفلاکس اسید باید به دقت کنترل شود.
چه زمانی باید به دنبال کمک بود
نوزادان مبتلا به رفلاکس اسید که علائم یا علائم زیر را نیز دارند باید توسط یک پزشک ارزیابی شوند:
- استفراغ مکرر یا استفراغ خونی.
- اسهال شدید، مدفوع خونی.
- پنومونی.
- افزایش وزن با تاخیر.
- گریه بیش از 2 ساعت.
- متناع از خوردن یا نوشیدن چیزی برای مدت طولانی.
- نوزاد زیر سه ماه بوده و بعد از هر بار خوردن استفراغ شدید دارد، اما همچنان گرسنه به نظر می رسد.
- تغییرات رفتاری، از جمله بی حالی یا کاهش پاسخگویی
جمع بندی
رفلاکس معده جزو مشکلات بسیار رایج در بین نوزادان شیرخوار است که بر خلاف تصورات عموم مشکل ساز نبوده و با توجه به ساختار معده و مری نوزاد ، امری طبیعی است که معمولا به خودی خود بهبود یافته و یا نیاز به درمان با دارو ندارد.
در این مقاله داروچی سعی کرده است به ساده ترین شکل ، نحوه تشخیص رفلاکس اسید معده در نوزاد ، راه درمان و همچنین چگونگی پیشگیری از آن را به شما عزیزان آموزش دهد.