خشکی واژن یک بیماری شایع در زنان و زنان یائسه (یعنی افرادی که یائسه شدهاند) است. این عارضه در افرادی که هر دو تخمدان خود را به عنوان مثال برای درمان یا پیشگیری از سرطان با جراحی برداشته‌اند نیز رایج است.
در این مقاله ، کارشناس داروخانه داروچی ، به معرفی ، بررسی ، بیان دلیل و درمان خشکی واژن پرداخته است. تا بتوان به سرعت با این مشکل طبیعی آشنا شده و برای درمان آن اقدام کنید. با داروچی همراه باشید.
همان طور که گفته شد ، خشکی واژن یکی از مشکلات شایع در زنان است که بر اثر یائسگی و یا برای درمان و پیشگیری از سرطان ، تخمدان خود را برداشته‌اند به وجود می‌آید.
برای بیان مشکل یائسگی معمولا از اصطلاح “واژینیت آتروفیک” یا “سندرم ادراری تناسلی یائسگی” نیز استفاده می‌شود.
خشکی واژن ممکن است آزاردهنده نباشد، اما در برخی موارد می‌تواند منجر به علائم ناخوشایند مانند درد هنگام رابطه جنسی، سوزش یا خارش واژن، و یا ترشحات غیر طبیعی واژن شود.
همچنین ممکن است علائم ادراری مرتبط مانند ادرار مکرر یا دردناک را نیز به وجود آورد. این علائم ممکن است به رابطه جنسی رضایت بخش کمتر و اجتناب از صمیمیت جنسی منجر شود.
خوشبختانه چندین روش درمانی موثر برای درمان خشکی واژن وجود دارد. اگر علائم خشکی واژن را دارید، در ادامه با این مقاله از داروچی همراه باشید.
علل یائسگی یا خشکی واژن
فهرست مطالب
هورمون استروژن به مرطوب نگه داشتن واژن، حفظ ضخامت پوشش واژن و انعطاف پذیر نگه داشتن بافت آن کمک می‌کند. خشکی واژن زمانی رخ می‌دهد که بدن شما استروژن کافی تولید نمی‌کند. این مشکل می‌تواند دائمی‌یا موقت باشد و می‌تواند در زمان‌های مختلف در طول زندگی رخ دهد
از جمله زمان‌های رخ دادن خشکی واژن:
- در زمان یائسگی (یک سال پس از قطع پریودهای ماهانه)
- پس از جراحی برداشتن تخمدان‌ها، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی لگن برای درمان سرطان.
- پس از بچه دار شدن در شیردهی – تولید استروژن زمانی که شیردهی کمتر می‌شود یا قطع می‌شود به حالت عادی باز می‌گردد.
- هنگام استفاده از برخی داروها، مانند دانازول، مدروکسی پروژسترون (نام‌های تجاری: پروورا، دپو پروورا)، لوپرولید (نام تجاری: لوپرون)، یا نافارلین – وقتی این داروها متوقف شوند، تولید استروژن معمولاً به حالت عادی باز می‌گردد.
درمان خشکی واژن
درمان خشکی واژن
چندین گزینه درمانی برای خشکی واژن وجود دارد. برخی از آنها مانند مرطوب کننده‌های واژن یا روان کننده‌ها بدون نسخه در دسترس هستند. دیگران نیاز به نسخه دارند. اینها شامل کرم استروژن واژینال، قرص، کپسول، یا حلقه است.
دارو و قرص برای درمان خشکی واژن
برای درمان خشکی واژن یک داروی خوراکی به نام ospemifene و یک قرص واژینال به نام پراسترون نیز وجود دارد. معمولا استفاده از این داروها به صورت مداوم و با نظارت بوده. زیرا این درمان‌ها به صورت موقت عمل می‌کند. و بعد از قطع دارو ، علائم باز می‌گردند. مگر این که تخمدان دوباره شروع به تولید استروژن کند.
روان کننده‌ها و مرطوب کننده‌های واژن
می‌توانید روان کننده‌ها و مرطوب کننده‌های واژ« را بدون نسخه در اکثر داروخانه‌ها خریداری کنید. روان کننده‌ها و مرطوب کننده‌های واژن حاوی هیچ هورمونی نیستند و عملاً هیچ عارضه جانبی سیستمیک (در سطح بدن) ندارند. عوارض جانبی احتمالی موضعی شامل سوزش یا احساس سوزش پس از استفاده است.
روان کننده‌ها
روان کننده‌ها برای کاهش اصطکاک و ناراحتی ناشی از خشکی در طول رابطه جنسی طراحی شدهاند. روان کننده در داخل واژن و/یا روی آلت تناسلی یا انگشتان همسر درست قبل از رابطه جنسی استفاده می‌شود.
محصولاتی که به طور خاص به عنوان روان کننده واژینال فروخته می‌شوند نسبت به روان کننده‌هایی که برای این منظور طراحی نشده اند، مانند ژل نفتی، موثرتر هستند.
علاوه بر این، روان کننده‌های مبتنی بر روغن مانند ژل نفتی، روغن بچه یا روغن معدنی می‌توانند به کاندوم‌های لاتکس و/یا دیافراگم آسیب رسانده و آنها را در پیشگیری از بارداری یا عفونت‌های مقاربتی کم اثر کنند.
روان کننده‌هایی که با آب یا سیلیکون ساخته می‌شوند را می‌توان با کاندوم‌ها و دیافراگم‌های لاتکس استفاده کرد. کاندوم‌های پلی اورتان را می‌توان با محصولات روغنی استفاده کرد.
روان کننده‌های طبیعی، مانند روغن زیتون، نارگیل، آووکادو یا روغن بادام زمینی، محصولاتی هستند که به راحتی در دسترس هستند که ممکن است به عنوان روان کننده با رابطه جنسی استفاده شوند.
با این حال، مهم است که بدانید، روان کننده‌های مبتنی بر روغن، روغن‌های طبیعی برای استفاده با کاندوم یا دیافراگم لاتکس توصیه نمی‌شوند، زیرا می‌توانند به لاتکس آسیب برسانند. اگر از کاندوم یا دیافراگم استفاده می‌کنید، روان کننده‌های مبتنی بر آب یا سیلیکون انتخاب بهتری هستند.
مرطوب‌کننده‌های واژن معمولاً حاوی اسید هیالورونیک هستند و به گونه‌ای فرموله می‌شوند که به بافت‌های واژن اجازه می‌دهند رطوبت را به طور مؤثرتری حفظ کنند.
مرطوب‌کننده‌ها (به صورت ژل یا شیاف) تقریباً سه بار در هفته در واژن استفاده می‌شوند تا اثر مرطوب‌کنندگی مداوم داشته باشند. حتما برچسب را بررسی کنید تا مطمئن شوید که مرطوب کننده خریداری می‌کنید و نه روان کننده.
روان کننده‌ها و مرطوب کننده‌ها نیز در اشکال بدون مواد نگهدارنده موجود هستند.
از لوسیون‌های دست و بدن و مرطوب کننده‌ها نباید برای از بین بردن خشکی واژن استفاده شود زیرا می‌توانند برای بافت‌های واژن مضر باشند.
انواع استروژن برای درمان خشکی واژن
استروژن واژن
استروژن واژن یکی از موثرترین گزینه‌های درمانی برای خشکی واژن است. استروژن واژن نیاز به نسخه‌ای از پزشم شما دارد، بنابراین اگر روان کننده‌ها و مرطوب کننده‌ها به اندازه کافی برای تسکین علائم شما کار نمی‌کنند، در این مورد سوال کنید.
این درمان‌ها بالاترین لایه سلول‌های واژن را بازسازی می‌کنند و در صورت استفاده منظم، خاصیت ارتجاعی و بافت همبند را افزایش می‌دهند.
برخی افراد نگران عوارض جانبی احتمالی هورمون‌ها هستند. دوزهای بسیار کم استروژن را می‌توان برای درمان خشکی واژن استفاده کرد که به صورت کرم واژینال یا قرص، کپسول یا حلقه قابل جاگذاری باشد.
مقدار کمی‌استروژن با این اشکال واژینال وارد جریان خون می‌شود، اما در صورت استفاده منظم، سطح استروژن در خون در محدوده زنان یائسه‌ای است که از استروژن واژینال استفاده نمی‌کنند.
در نتیجه، در مقایسه با سایر محصولات حاوی استروژن (به عنوان مثال، قرص‌های ضد بارداری، هورمون درمانی یائسگی) خطر عوارض جانبی که گاهی اوقات افراد نگران آن هستند، مانند لخته شدن خون، سرطان سینه و حمله قلبی، بسیار کمتر است.
انواع مختلفی از محصولات استروژن واژینال موجود است:
کرم
کرم استروژن با اپلیکاتور اندازه گیری می‌شود و وارد واژن می‌شود (اگر قرار دادن اپلیکاتور ناراحت کننده است، می‌توانید از نوک انگشت خود نیز برای اعمال و قرار دادن استفاده کنید. کرم واژینال این مزیت را دارد که بافت‌های واژن را می‌پوشاند. کرم معمولاً هر روز به مدت دو هفته و سپس دو بار در هفته پس از آن استعمال می‌شود.
قرص یا کپسول خشکی واژن
درج استروژن واژینال یک قرص یا کپسول کوچکی است که در واژن خود قرار می‌دهید. که در یک اپلیکاتور یکبار مصرف بسته بندی شده است. معمولاً هر روز به مدت دو هفته و سپس دو بار در هفته پس از آن وارد می‌شود.
برخی افراد در ابتدا زمانی که خشکی واژن در بدترین حالت خود قرار دارد، وارد کردن اپلیکاتور را ناراحت کننده می‌دانند. اگر این مشکل را دارید، از ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود بپرسید که آیا باید از شکل دیگری از استروژن واژن استفاده کنید.
حلقه
حلقه استروژن واژینال با نام تجاری Estring ، یک حلقه پلاستیکی انعطاف پذیر است که شما همیشه داخل واژن خود قرار می‌دهید. هر سه ماه یکبار آن را با یک حلقه جدید تعویض کنید. نیازی به برداشتن حلقه در حین رابطه جنسی یا حمام نیست. اغلب افراد یا شرکای جنسی آنها نمی‌توانند آن را احساس کنند. اما در افرادی که قبلا هیسترکتومی‌انجام داده‌اند، گاهی اوقات حلقه می‌افتد.
حلقه استروژنی که برای درمان خشکی واژن استفاده می‌شود نباید با حلقه واژینال جایگزین استروژن که دوز بسیار بالاتری از استروژن را آزاد می‌کند، اشتباه گرفته شود. استروژن موجود در حلقه با دوز بالاتر برای تسکین گرگرفتگی در افرادی که در دوران یائسگی قرار دارند جذب بدن می‌شود.
آیا باید از داروی پروژسترون هم استفاده کنم؟
با مقداری استروژن واژینال، ممکن است نیاز به مصرف یک داروی هورمونی دیگر به نام پروژستین داشته باشید. این کار برای جلوگیری از تشکیل پوشش داخلی رحم و تبدیل شدن آنها به پیش سرطان یا سرطان است. با این حال، بسیاری از افرادی که از استروژن واژینال با دوز پایین استفاده می‌کنند، نیازی به استفاده از پروژسترون ندارند.
چه مدت می‌توانم از استروژن واژینال استفاده کنم؟
از آنجایی که استروژن واژینال با دوز پایین با عوارض جانبی کمی‌همراه است، احتمالاً می‌توان آن را به طور نامحدود استفاده کرد، اگرچه هیچ مطالعه طولانی مدتی برای ارائه اطلاعات در مورد اثرات در طول سالیان طولانی وجود ندارد.
آیا در صورت داشتن سابقه سرطان سینه، استروژن واژینال بی خطر است؟
ایمنی استروژن واژینال در افرادی که سابقه سرطان سینه در گذشته دارند مورد بحث است. مقدار کمی‌استروژن می‌تواند از واژن به جریان خون جذب شود.
برخی از افراد (کسانی که با نوعی دارو به نام “تعدیل کننده‌های گیرنده استروژن انتخابی” درمان می‌شوند) ممکن است کاندیدهای بهتری برای استروژن واژینال نسبت به دیگران باشند (کسانی که با دارویی به نام “مهارکننده آروماتاز” درمان می‌شوند). اگر سابقه سرطان سینه دارید، در مورد خطرات و مزایای بالقوه استروژن واژن با پزشک یا متخصص سرطان خود صحبت کنید.)
پراسترون (دهیدرواپی آندروسترون)
پراسترون که به عنوان دهیدرواپی آندروسترون (DHEA) نیز شناخته می‌شود، در واژن به استروژن و تستوسترون تبدیل می‌شود و همچنین گزینه‌ای برای افرادی است که به دلیل یائسگی دچار خشکی واژن هستند.
این دارو به شکل یک شیاف است که روزی یک بار در واژن خود قرار می‌دهید. استروژن درمانی واژینال بیشتر از پراسترون استفاده می‌شود زیرا استروژن واژینال به طور کامل مطالعه شده است و برنامه دوز ممکن است راحت‌تر باشد.
با این حال، پراسترون یک گزینه برای کسانی است که نمی‌توانند استروژن مصرف کنند یا ترجیح می‌دهند از آن اجتناب کنند، اما می‌توانند از سایر هورمون‌های واژن استفاده کنند.
دارو Ospemifene برای خشکی واژن
Ospemifene یک داروی تجویزی است که شبیه استروژن است اما استروژن نیست. در بافت واژن نیز مانند استروژن عمل می‌کند. این دارو در یک قرص عرضه می‌شود و برای افرادی که می‌خواهند از داروهای استروژن مانند برای خشکی واژن استفاده کنند، اما ترجیح می‌دهند از داروی واژن استفاده نکنند (یا در قرار دادن آن در واژن مشکل دارند) تجویز می‌شود.
Ospemifene ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی باعث گرگرفتگی خفیف شود. همچنین ممکن است خطر لخته شدن خون یا سرطان رحم را افزایش دهد. مطالعات طولانی مدت ospemifene برای ارزیابی خطر این عوارض مورد نیاز است. این دارو روی افرادی که سرطان سینه داشتهاند یا در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان سینه هستند آزمایش نشده است.
درمان‌های دیگر برای درمان خشکی واژن
درمان‌های دیگر مانند لیزر واژن، سایر دستگاه‌های مبتنی بر انرژی، یا داروهای موضعی جایگزین (مانند ویتامین‌ها و پروبیوتیک‌ها) به عنوان درمان خشکی واژن به بازار عرضه شده اند. با این حال، ایمنی و اثربخشی این درمان‌ها نامشخص است.
فعالیت جنسی در دوران خشکی واژن
درمان‌ها ممکن است خشکی را به سرعت، معمولاً در عرض چند هفته، بهبود بخشند. اگر رابطه جنسی ناراحت کننده نیست، می‌توانید همزمان با درمان خشکی واژن به رابطه جنسی ادامه دهید.
مقاربت ممکن است با نرم و ارتجاعی به بافت‌های واژن، به درمان کمک کند. اگر رابطه جنسی با وجود درمان خشکی واژن همچنان دردناک است، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است اسپاسم در عضلات واژن داشته باشید و ممکن است چیزهای دیگری نیز وجود داشته باشد که می‌توانید امتحان کنید.