نوزاد و کودکان جزو شیرین ترین اعضای یک خانواده محسوب میشود که میتواند باعث شادابی و همچنین سر زندگی یک خانواده شود. مراقب از نوزاد همانند مراقبت از یک گل بسیار زیباست که دارای قواعد و روشهای خاص خود میباشد که برای مراقبت و سلامت نوزاد باید این قواعد را به خوبی رعایت کرد.
یکی از موراد بسیار مهم در مراقبت و بزرگ کردن نوزاد ، تغذیه آن است که بسیار حائز اهمیت است. شیر دادن به نوزاد اصلی ترین قسمت در بخش تغذیه است. که در آن فنون و تکنیکهای مختلفی وجود دارد.
از قدیم الایام ، پیشنهاد اصلی تغذیه برای نوزاد ، شیر طبیعی مادر بوده است که میتواند به خوبی نیازهای بدنی و جسمی نوزاد را برای داشتن سلامت کامل محیا کند. به همین دلیل شیر دادن به نوزاد به صورت طبیعی میتواند بهترین راه حل برای حفظ سلامتی کودک از نظر تغذیه باشد.
اما مسئلهای که گاها در رابطه با شیر دادن به نوزاد به وجود میآید ، مقدور نبودن شیر دادن به کودک به صورت طبیعی است. در این جور مواقع بهترین راه حل استفاده از شیشه شیر است که میتواند جایگزین نسبتا مناسبی برای شیردادن مادر به فرزند باشد.
شیر دادن با استفاده از شیشه شیر نیز دارای ترفندهای خاصی است که در هنگام استفاده از شیشه شیر باید حتما به آن دقت کرد. اما متاسفانه بعضی از مادرانی که به تازگی حس شیرین مادر شدن را تجربه میکنند و یا پدرانی که تا به حال به فرزند دلبند خود شیر ندادهاند از این ترفندها بی خبر هستند. در این مقاله داروچی سعی کرده است به ساده ترین شکل ، راهکارهای اصلی شیر دادن به کودک را به وسیله شیشه شیر به شما عزیزان آموزش دهد.
تهیه اولین شیشه شیر مناسب نوزاد
فهرست مطالب
برای نوزادان تازه متولد شده بهتر است از سر شیشهای استفاده نمایید که خروجی جریان شیر از آن کم باشد. به عبارتی بهتر است نوک شیشه شیر تک سوراخ باشد تا حجم کمتری از شیر وارد دهان نوزاد شود.
نکتهای که باید به جدیت به آن دقت شود ، امکان خفه شدن نوزاد درهنگام نوشیدن شیر در سن زیر 6 ماهگی است، به همین دلیل باید به نوع سر شیشه شیر و همچنین میزان شیر خروجی از سر شیشه شیر بسیار دقت کرد.
نحوه استریل نمودن شیشه شیر
یکی از قسمتهای مهم استفاده از شیشه شیر ، استریل نمودن شیشه شیر به صورت روزانه است. در واقع این بخش به قدری مهم است که شست و شو و همچنین استریل نمودن بطری و سر شیشه شیر به صورت روزانه ، الزامی است.
پس از خرید هر بطری شیر جدید ابتدا باید مندرجات و نوشتههای روی جعبه یا بستهبندی را با دقت مطالعه کرد یا از فروشنده یا در در قسمت مشخصات کالا این ویژگی را بررسی کرد که آیا مجاز به استریل کردن این بطری در آب جوش هستید یا خیر . در اینصورتی که مجاز به استریل کردن با استفاده از آب جوش هستید میتوان آنرا همراه با سر شیشه به مدت ۵ دقیقه در آب جوش غوطه ور نمایید.
همچنین برای ضد عفونی کردن شیشه شیر میتوان از ماشین ظرف شویی نیز استفاده کرد.
در واقع به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی نوزاد ، هر چیزی که با نوزاد تماس پیدا میکند و یا به وسیله نوزاد بلعیده میشود باید به خوبی استریل و ضدعفونی شود.
برای ضد عفونی کردن و شست و شوی شیشه شیر در دفعات بعد به صورت روزانه میتوان از آب و مایع ظرفشویی استفاده کرد.
آماده سازی بطری شیر
خب نوبت آن رسیده است که بطری شیشه شیر را برای استفاده آماده کنیم. در ادامه با داروچی همراه باشید.
پیش از انجام آمادهسازی بطری شیر جهت تغذیه نوزاد دستانتان را برای مدت ۳۰ ثانیه با آب بشویید و سپس خشک نمایید. تا دستانتان از کاملا ضدعفونی شود.
همان طور که گفته شد ، شیر مادر بهترین ماده برای تغذیه کودک است و در صورتی که شیرمادر در دسترس است ، از آن برای تغذیه کودک استفاده کرد. برای این عمل میتوانید با استفاده از دستگاه شیر دوش ، شیر مادر را در بطری ذخیره کرده و در یخچال نگهداری کنید.سپس در زمان تغذیه کودک از آن استفاده کنید.
در صورتی که شیر مادر در دسترس نیست ، میتوان از شیر خشک برای تغذیه کودک استفاده کرد. در این صورت باید از دستورالعمل درج شده بر روی بستهبندی شیر خشک عمل کنید. زیرا غلیظ نمودن شیر سبب نفخ و ایجاد بیقراری در نوزاد میگردد.و در صورت رغیق بودن شیر ، کیفیت شیر پایین خواهد آمد.
نکته: بهتر است از شیر گاو یا انواع شیرهای دیگر برای نوزادان زیر دوسال استفاده نشود. یکی از دلایل آن چربی بالا و خام بودن ترکیبات شیر آنهاست که برای گوارش انسان مضر است.
نکته : از آب قابل شرب تازه برای آماده کردن شیر استفاده کنید. همچنین آبهای آشامیدنی بستهبندی از لحاظ آلودگی بسیار تمیزتر از سایر آبها هستند و میتوانند گزینه مناسب تری برای آماده سازی شیر باشند.
در صورت سرد بودن شیر مادر ، با استفاده از یک بطری گرم کن یا ظرف آب گرم ، آن را گرم کنید. و یا میتوان شیر مادر را در یک ماهیتابه از آب گرم قرار دهید تا شیر به دمای مناسب برسد. اما در نظر داشته باشید که نباید آب درون ماهیتابه به جوش آید.
بهترین درجه حرارت برای آب درون ماهی تابه ، 30 درجه سانتیگراد است. در صورت تمایل میتوانید از دماسنج مواد غذایی تمیز برای اندازهگیری دما استفاده کنید.
نکات مهم در هنگام گرم کردن شیر :
- بطری خود را مستقیماً روی اجاق گاز گرم نکنید.
- از مایکروویو برای گرم کردن شیر استفاده نکنید.
- نگذارید دما از ۳۸ درجه سانتیگراد بالاتر برود.
بالاتر از این دمای 38 درجه سانتیگراد میتواند باعث سوختن دهان نوزاد شود.
تغذیه نوزاد با شیر مادر سرد یا با دمای اتاق بیخطر بوده و پیشنهاد اکثر افراد این مورد است. بسیاری از والدین شیر مادر را پس از قرار دادن در یخچال یا فریز کردن، گرم میکنند تا در دوران شیردهی به دمای شیر نزدیکتر شود، یا به دلیل سلیقه نوزاد ، شیر را به صورت ولرم آماده میکنند. اما گرم کردن آن ضروری نیست.
دستگاه شیر گرم کن
همچنین برای گرم کردن شیر ، میتوان از گرمکنهای بطری شیر نیز استفاده کرد که در بازار و سایت داروچی موجود است.
آماده سازی شیشه شیر برای قرار دادن در دهان نوزاد
میزان خروج شیر و دمای شیر را روی پوست دست خود ( ساعد ) تست کنید. سر شیشه و درپوش را محکم روی بطری خود قرار دهید. بطری را وارونه کنید و اجازه دهید چند قطره شیر روی ساعد شما بریزد. چک کنید که قطرات احساس خنک یا گرمی داشته باشند اما داغ نباشند و به طور پیوسته از بطری به صورت چکههای مداوم جاری شوند.
در صورتی که بیرون آمدن قطرات نیازمند فشردن سر شیشه یا تکان دادن بطری باشد، ممکن است سوراخ شیشه شیر مسدود شده باشد. سوراخ نوک سرشیشه را بررسی کنید تا مطمئن شوید که تمیز و بدون گرفتگی است.
در صورتی که نظر میرسد شیر از نوک سرشیشه به مقدار زیادی بیرون میریزد، ممکن است سوراخ آسیب دیده باشد در این صورت بهتر است سر شیشه تعویض شود. بدین منظور میتوانید از سر شیشههای موجود در سایت داروچی که به صورت جداگانه به فروش میرسد استفاده کنید.
چه وقت نوزاد گرسنه است؟ (علائم گرسنه شدن نوزاد)
تنها هنگامی که کودک علائم گرسنگی را نشان میدهد به او غذا بدهید. نوزادان تازه متولد شده با حرکت دادن سرشان از این طرف به طرف دیگر، باز کردن دهان، بیرون آوردن زبان، مکیدن انگشتان یا مشتهایشان، یا تلاش برای مکیدن هر چیزی که نزدیک گونهشان است، نشان میدهند که گرسنه هستند.
آماده کردن نوزاد برای شیر دادن به وسیله شیشه شیر
نوزاد خود را در وضعیت نیمه افقی نگه دارید و زیر سر او را نگه دارید. هنگامی که زمان شیر دادن به نوزاد است، روی یک صندلی راحت بنشینید و او را طوری نگه دارید که سرشان در قسمت بازوی خودتان قرار گرفته و دستتان را در اطراف او تا پایین بدنش ببرید.
به این نکته دقت کنید که سر کودک باید بالاتر از شکمش قرار بگیرد. به این موقعیت گهواره گفته میشود. هرگز به نوزاد خود هنگامی که به پشت دراز کشیده است غذا ندهید. این مورد میتواند باعث خفگی نوزاد یا باعث ایجاد عفونت گوش شود.
شما همچنین میتوان کودک خود را روی پاهای خود گذاشته و هنگام شیر دادن به او اجازه دهید سر او روی سینه شما قرار گیرد. حتماً سر او را با دستهایتان نگه دارید و در صورتی که شروع به سر خوردن کرد ، وضعیت نوزاد را تغییر دهید. این مورد برای نوزادانی که دارای مشکل رفلاکس هستند ، راهکاری مناسبی است چون به وضعیت عمودی نزدیک تر میباشد.
نحوه قرار دادن شیشه شیر در دهان نوزاد
نوک سرشیشه شیر را روی لب پایینی نوزاد خود قرار دهید تا از او بخواهید دهان خود را باز کند. اگر نوزاد شما گرسنه باشد، دهان خود را باز میکند تا چیزی را که روی لب پایینی او گذاشته میشود بپذیرد. به آرامی نوک بطری را روی لب پایینی آنها قرار دهید. اگر نوزاد شما سر خود را برگرداند، ممکن است در این زمان گرسنه نباشد یا در حال حاضر برای خوردن آن خیلی ناراحت باشد.
نکته: قبل از اینکه دوباره به آنها غذا بدهید، دلایل دیگری مانند پوشک نوزاد را بررسی کنید.
جلوگیری از ورود هوا به دهان نوزاد
هنگام شیر دادن به نوزاد باید به این موضوع مهم توجه داشته باشید. ممانعت ورود از هوا در هنگام شیر خوردن نوزاد بسیار مهم است.
در هنگام شیر دادن به نوزاد باید به سر شیشه دقت کرد تا شفاف باشد و همواره از شیر پر باشد. تا هوایی وارد دهان نوزاد نشود. به همین منظور باید بطری را به طور کامل رو به بالا نگه داشت.
از دیگر مواردی که باید به آن دقت کرد ، نوع جریان شیر مادر است.که باید به درستی آن را شبیه سازی کرد. یعنی نوزاد پس از چند ثانیه مکیدن شدت و قدرت اینکار را کم میکند، شما بطری را به آرامی سمت خودتان میکشید و اگر او سرشیشه را دوباره گرفت و شروع به مکیدن کرد روند طبیعی شیر خوردن را انجام میدهد. اجازه دهید او دوباره مکیدن را انجام دهد. این عمل pacing نامیده میشود.
اگر او هنوز گرسنه باشد با کشیدن بطری توسط شما خودش با اشتیاق دوباره شروع به مکیدن میکند. در انجام این مرحله از خوردن هوا توسط نوزاد اجتناب نمایید و بطری را از نزدیکی دهان نوزاد عقب تر نیاورید.
ایجاد آسایش روانی در هنگام شیر دادن
از دیگر عوامل مهم در هنگام شیر دادن به نوزاد ، ایجاد آسایش روانی برای وی است. برای این کار به چشمان کودک خود نگاه کنید و هنگام شیر دادن او را در آغوش بگیرید یا با او صحبت کنید.آنها مشتاقانه منتظر لحظاتی هستند که نه تنها برای رفع گرسنگی خود، بلکه به دنبال راهی برای گذراندن زمان همراه با احساس دوست داشتن از طرف شما هستند.
در هنگام شب، برای تشویق کودک به بازگشت به خواب، ممکن است بخواهید میزان صحبت با او را در طول شیر خوردن کاهش دهید. میتوانید آنها را در آغوش بگیرید و به آنها نگاه کنید، اما سعی کنید سایر ارتباطات را به حداقل برسانید بهتر است برای این منظور این کار را در تاریکی انجام دهید.
چند وقت یک بار به نوزاد شیر دهیم؟
چقدر و چند وقت یکبار به نوزاد شیر دادن ، سوالی است که توسط مادران و پدران زیادی بیان میشود اما باید بدانید جواب این سوال را خود نوزاد به شما خواهد داد و خود او شما را راهنمایی میکند.
نوزادان کوچک در میزان و تعداد دفعات غذا خوردن با یکدیگر تفاوت دارند. به طور کلی، نوزادی که با شیر خشک تغذیه میشود، تا ۲ ماهگی هر ۲۴ ساعت، ۵۹ تا ۱۱۸ میلیلیتر از شیر خشک را ۶ تا ۸ بار میخورد. اما نوزادانی که شیر مادر دوشیده مینوشند ممکن است نیاز به خوردن حجم بیشتری داشته باشند، زیرا شیر مادر سریعتر از شیر خشک هضم میشود.
اگر کودک شما نمیخواهد یک شیشه شیر را تمام کند، یا اگر بعد از اتمام یک شیشه، شیر بیشتر میخواهد، نگران نباشید. گاهی اوقات آنها میخواهند کمتر غذا بخورند، و گاهی اوقات به دلیل جهش در رشد به مقدار بیشتری شیر نیاز دارند.
مقدار پیشنهادی غذا یک دستورالعمل کلی است و اگر بین ۳۵۰ تا ۹۵۰ میلی لیتر شیر ظرف ۲۴ ساعت بنوشند، به اندازه کافی غذا میخورند. مقداری که کودک شما میخورد در ۲ ماهگی به حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلی لیتر شیر خشک ۵ تا ۶ بار در روز یا ۷۴۰ تا ۱۰۶۰ میلی لیتر در ۲۴ ساعت افزایش مییابد. در ۳-۵ ماهگی، مقدار دوباره به ۱۸۰-۲۱۰ میلی لیتر ۵-۶ بار در روز افزایش مییابد. در این مورد نیز ، نوزادانی که شیر مادر دوشیده مینوشند ممکن است نیاز به خوردن مکرر داشته باشند.
نوزاد زیر یکماه خود را هر چند ساعت یک بار بیدار کنید تا در چند هفته اول زندگی خود غذا بخورد. نوزادان کوچک شکمهای کوچکی دارند، و همچنین دوست دارند زیاد بخوابند برای اطمینان از افزایش وزن مناسب در ماه اول، ممکن است لازم باشد کودک خود را در صورتی که مدت طولانی میخوابد، بیدار کنید.
کودکی که با شیر مادر تغذیه میشود هر ۳-۴ ساعت و تغذیه با شیر خشک را هر ۴-۵ ساعت یکبار بیدار کنید تا یک ماهگی بدین ترتیب غذا بخورد.
نحوه گرفتن هوای معده نوزاد
برای گرفتن هوای معده ، سعی کنید هر ۵۹ تا ۸۹ میلی لیتر شیری که نوزاد میخورد بطری را پایین بگذارید و آروغ او را بگیرید. نوزادانی که با بطری تغذیه میشوند، هوای بیشتری را در حین شیر خوردن نسبت به نوزادانی که از سینه غذا میخورند، میمکند، بنابراین مهم است که مرتباً در حین تغذیه آنها آروغ بزنند.
آروغ زدن نوزاد در طول شیر خوردن باعث میشود راحتتر شوند و احتمال اینکه بطریشان تمام شود بیشتر میشود. کودک خود را رویشانه خود بغل کنید. برای آروغ زدن نوزادتان، او را طوری نگه دارید سر آن بالا باشد و روی شانه قرار بگیرد. در تمام مدت سر نوزاد را با دست نگه دارید.
بالا نگه داشتن آنها فشار کمی بر شکم آنها وارد میکند و هوا را از طریق آروغ خارج میکند. برای خروج راحت تر هوا، به پشت نوزاد ضربه بزنید و یا پشت او را مالش دهید. کودک شما با نوازش مکرر آرام شده و احتمال آروغ زدن او بیشتر میشود.
پس از چند دقیقه شیر دادن را از سر بگیرید حتی اگر نوزاد شما آروغ نزند. اگر نوزاد شما شیشه شیر خود را تمام نکرده است، می توانید پس از حدود 2 دقیقه تلاش برای آروغ زدن، دوباره به او شیر بدهید، خواه واقعا آروغ بزند یا نه. اگر علاقهای به خوردن بیشتر ندارند، اما به نظر میرسند کج خلق است، میتوانید دوباره آروغ آنها را امتحان کنید یا بررسی کنید که آیا نیاز به تعویض پوشک دارد یا خیر. اگر او راضی به نظر می رسد اما علاقه ای به خوردن ندارد، احتمالاً سیرشده است.
اتمام شیر دهی و شست و شوی شیشه شیر
بعد از تمام شدن شیر دادن به نوزاد ، وقت آن رسیده است باقی مانده شیر را بیرون ریخته و برای شست و شوی شیشه شیر اقدام کنید. به دقت منافظ و قسمتهای مختلف شیشه شیر را بشویید و مطمئن شوید قسمتی نشسته نمانده است.
همچنین برای اطمینان از تمیز شدن ، میتوانید درون شیشه شیر مقداری آب جوش ریخته و آن را تکان دهید تا ذرات باقی مانده شیر نیز به کلی تخلیه شود.
سپس شیشه شیر را به صورت وارون قرار دهید تا به خوبی خشک شود.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم نحوه صحیح شیر دادن به نوزادان را به صورت سریع و به زبان ساده توضیح دهیم تا بتوانید به راحتی و به سرعت به کودک دلبندتان شیر دهید. موارد گفته شده جزو موارد بسیار مهم بوده و رعایت کردن آن میتواند باعث آسایش و سلامتی فرزند دلبندتان شود.
داروچی ، داروخانهای در دستان شما